تعریف مبنای تعهدی
مبنای تعهدی در حسابداری به روشی گفته میشود که در آن درآمدها زمانی شناسایی میشوند که تحققیافته و هزینهها زمانی ثبت میشوند که ایجاد یا تحمل شده باشند، بدون توجه به زمان واقعی دریافت یا پرداخت وجه نقد. این روش باعث میشود که تصویر دقیقی از وضعیت مالی سازمان در هر دوره مالی ارائه شود.
مزایای مبنای تعهدی
- دستیابی سریع به اطلاعات جامع، کامل و دقیق از وضع موجود سازمان.
- امکان تشخیص لزوم صرف هزینه، براساس اطلاعات صحیح از منابع و نیازها.
- مشخصشدن میزان درآمدهای وصول نشده هر دوره مالی و امکان برنامهریزی برای وصول آنها.
- دسترسی به اطلاعات دقیقتر و کاملتر از درآمدها و هزینههای هر دوره (اعم از نقدی و غیرنقدی)
- امکان ایجاد ارتباط بین هزینهها و عملکرد آنها و در نتیجه ایجاد زمینه برای ورود به بحث
- بودجه عملیاتی
- امکان تعیین نقطه سربهسر درآمد و هزینه در هر دوره، با مقایسه درآمدها و هزینههای هر دوره و نتایجِ حاصل از تهاتر آنها.
- امکان محاسبه و ثبت استهلاکها بهعنوان هزینههای دوره.
- دسترسی به اطلاعات لازم جهت برنامهریزی و اعمال کنترلهایِ مدیریتی.
- امکان تعیین قیمتِ تمامشده هر پروژه با استفاده از اطلاعات سیستم حسابداری.
- امکان سنجش دقیقتر تناسب واحدهای پشتیبانی با واحدهای عملیاتی و تعیین تناسب لازم بین آنها و همچنین ارزیابی سنواتی آنها.
- امکان سنجش مسئولیتپذیری مسئولین و مدیرانِ سازمانها و ارزیابی عملکرد ایشان در پایان هر دوره و در سطوحِ مختلف سازمانی
- اطلاع از میزان و ارزش موجودیها و داراییهای در اختیار سازمان با ثبت و ضبط موجودیهای جنسی و داراییهای ثابت از قبیل اموال، ماشینآلات و تجهیزات در سیستم حسابداری.
- امکان ارزیابی و انعکاس کلیه دارائیهایِ تحصیلشده اعم از خرید یا واگذاری بابت سایرِ حقوق سازمان، براساس مبانی مربوطه.
- امکانِ مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب، و تناسـب آن با مأموریتهای سـازمان ازنظر منابع، داراییها و خدمات ارائه شده.
- اطلاعات و گزارشهای مالی صحیحتر و دقیقتری را جهت برنامهریزی و تصمیمگیری و دیگر عملیات اجرایی در اختیار مدیران قرار میدهد.
- در مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، تعیین درآمدها و هزینههای واقعی متعلق به دوره مالی و بهکارگیری نتیجه صحیح فعالیتهای مالی و وضع مالی واقعی در پایان سال، تنها با به کارگیری مبنای تعهدی امکانپذیر است.
دستیابی سریع به اطلاعات جامع
یکی از مزایای مهم مبنای تعهدی دستیابی سریع به اطلاعات جامع، کامل و دقیق از وضعیت موجود سازمان است. این اطلاعات شامل تمامی درآمدها و هزینهها، اعم از نقدی و غیرنقدی، میشود و مدیران را قادر میسازد تا تصمیمگیریهای بهتری داشته باشند.
امکان تشخیص لزوم صرف هزینه
با استفاده از مبنای تعهدی، سازمانها میتوانند لزوم صرف هزینهها را براساس اطلاعات صحیح از منابع و نیازها تشخیص دهند. این امر باعث میشود که منابع بهدرستی تخصیص یابند و از اتلاف منابع جلوگیری شود.
مشخصشدن میزان درآمدهای وصول نشده
یکی دیگر از مزایای مبنای تعهدی، مشخصشدن میزان درآمدهای وصول نشده هر دوره مالی است. این اطلاعات به سازمانها کمک میکند تا برنامهریزی مناسبی برای وصول این درآمدها داشته باشند و نقدینگی خود را بهبود بخشند.
دسترسی به اطلاعات دقیقتر از درآمدها و هزینهها
مبنای تعهدی امکان دسترسی به اطلاعات دقیقتر و کاملتر از درآمدها و هزینههای هر دوره، اعم از نقدی و غیرنقدی، را فراهم میکند. این اطلاعات برای تحلیل مالی و تصمیمگیریهای استراتژیک بسیار مفید است.
ایجاد ارتباط بین هزینهها و عملکرد
یکی دیگر از مزایای مبنای تعهدی، امکان ایجاد ارتباط بین هزینهها و عملکرد آنها است. این امر به سازمانها کمک میکند تا بهطور دقیقتر هزینهها را تحلیل کرده و بهرهوری خود را افزایش دهند.
تعیین نقطه سر به سر درآمد و هزینه
مبنای تعهدی امکان تعیین نقطه سر به سر درآمد و هزینه در هر دوره مالی را فراهم میکند. با مقایسه درآمدها و هزینههای هر دوره و نتایج حاصل از تهاتر آنها، سازمانها میتوانند برنامهریزی بهتری برای بهبود وضعیت مالی خود داشته باشند.
محاسبه و ثبت استهلاک ها
مبنای تعهدی امکان محاسبه و ثبت استهلاکها بهعنوان هزینههای دوره را فراهم میکند. این امر به سازمانها کمک میکند تا ارزش واقعی داراییهای خود را بهتر درک کرده و برنامهریزی مناسبی برای جایگزینی یا نگهداری آنها داشته باشند.
دسترسی به اطلاعات برای برنامهریزی و کنترل
مبنای تعهدی اطلاعات لازم جهت برنامهریزی و اعمال کنترلهای مدیریتی را فراهم میکند. این اطلاعات به مدیران کمک میکند تا تصمیمات بهتری در خصوص تخصیص منابع و کنترل هزینهها اتخاذ کنند.
تعیین قیمت تمامشده هر پروژه
با استفاده از اطلاعات سیستم حسابداری تعهدی، سازمانها میتوانند قیمت تمامشده هر پروژه را بهطور دقیق محاسبه کنند. این امر به بهبود مدیریت پروژه و افزایش بهرهوری کمک میکند.
سنجش تناسب واحدهای پشتیبانی و عملیاتی
مبنای تعهدی امکان سنجش دقیقتر تناسب واحدهای پشتیبانی با واحدهای عملیاتی و تعیین تناسب لازم بین آنها را فراهم میکند. همچنین، این روش امکان ارزیابی سنواتی آنها را نیز فراهم میکند.
سنجش مسئولیتپذیری مدیران
مبنای تعهدی امکان سنجش مسئولیتپذیری مسئولین و مدیران سازمانها و ارزیابی عملکرد ایشان در پایان هر دوره و در سطوح مختلف سازمانی را فراهم میکند. این امر به بهبود عملکرد سازمان و افزایش شفافیت کمک میکند.
اطلاع از میزان و ارزش موجودیها و داراییها
با ثبت و ضبط موجودیهای جنسی و داراییهای ثابت از قبیل اموال، ماشینآلات و تجهیزات در سیستم حسابداری تعهدی، سازمانها میتوانند از میزان و ارزش دقیق موجودیها و داراییهای خود اطلاع حاصل کنند.
ارزیابی و انعکاس کلیه داراییهای تحصیلشده
مبنای تعهدی امکان ارزیابی و انعکاس کلیه داراییهای تحصیلشده اعم از خرید یا واگذاری بابت سایر حقوق سازمان را براساس مبانی مربوطه فراهم میکند. این امر به بهبود شفافیت مالی سازمان کمک میکند.
مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب
مبنای تعهدی امکان مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب و تناسب آن با مأموریتهای سازمان از نظر منابع، داراییها و خدمات ارائهشده را فراهم میکند. این امر به بهبود عملکرد سازمان و تحقق اهداف استراتژیک کمک میکند.
اطلاعات و گزارشهای مالی صحیحتر
با استفاده از مبنای تعهدی، اطلاعات و گزارشهای مالی صحیحتر و دقیقتری جهت برنامهریزی و تصمیمگیری و دیگر عملیات اجرایی در اختیار مدیران قرار میگیرد. این امر به بهبود مدیریت و افزایش شفافیت مالی سازمان کمک میکند.
تعیین درآمدها و هزینههای واقعی
در مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، تعیین درآمدها و هزینههای واقعی متعلق به دوره مالی و بهکارگیری نتیجه صحیح فعالیتهای مالی و وضع مالی واقعی در پایان سال، تنها با بهکارگیری مبنای تعهدی امکانپذیر است. این امر به بهبود شفافیت و دقت گزارشدهی مالی کمک میکند.
پیشنهاد می شود مقاله مربوط به واحد های اقتصادی نیز مطالعه گردد.
نتیجه گیری
مبنای تعهدی در حسابداری به دلیل مزایای فراوانی که دارد، یکی از بهترین روشها برای شناسایی و ثبت درآمدها و هزینهها است. این روش امکان دسترسی به اطلاعات دقیقتر، جامعتر و کاملتر را فراهم میکند و به سازمانها کمک میکند تا تصمیمگیریهای بهتری داشته باشند و بهرهوری خود را افزایش دهند. استفاده از مبنای تعهدی میتواند به بهبود شفافیت مالی و افزایش اعتماد به گزارشهای مالی کمک کند. تا انتهای این مقاله با آپاداس همراه باشید.
فایل اکسل مدیریت موجودی کالا
سوالات متداول
حسابداری تعهّدی چیست؟
برمبنای حسابداری تعهّدی معاملات و سایر رویدادها در زمان وقوع صرف نظر از زمان دریافت و پرداخت وجه نقد شناسایی و در اسناد حسابداری ثبت میشود. بهعبارت دیگر تمامی درآمدها در زمان دریافت و انجام خدمات و خرید و فروش کالاها در نرمافزار حسابداری شرکت ثبت میگردد. در این مبنا، زمان تحصیل یا تحقق درآمد، هنگامی است که درآمد بهصورت قطعی مشخص میشود یا براثر ادامه خدمات حاصل میگردد. حسابداری تعهدی با هدف شفاف سازی تمامی حسابها و ارائه گزارشهای مالی که شامل تهیّه صورتهای مالی تجمیعی، تلفیقی کل و عملکرد دورهای در یک سازمان پیادهسازی میشود و با محاسبه بهایتمامشده و مدیریت بر هزینهها اقدام به شفافسازی مینماید.
مزایای حسابداری تعهدی چیست؟
در این مبنا از حسابداری امکان دستیابی سریع به اطلاعات سازمانی و وضعیت سازمان وجود دارد. جهت تعیین درآمد و هزینه واقعی دورههای مالی و گزارشگیری صحیح از فعالیتهای مالی در پایان هر سال فقط با بهکارگیری حسابداری تعهدی قابل انجام است. اطلاع از میزان و ارزش موجودیها و داراییهای سازمان با ثبت و ضبط موجودیهای جنسی و داراییهای ثابت از قبیل اموال، ماشین آلات و تجهیزات در سیستم حسابداری تعهدی قایل دستیابی است. امکان تعیین قیمت تمام شده هر پروژه، امکان محاسبان و ثبت استهلاکات، دسترسی به اطلاعات برنامه ریزی و اعمال کنترل مدیریتی، امکان سنجش مسئولیت پذیری افراد ارشد یک سازمان، ارزیابی و انعکاس دارایی ها، امکان مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب و تناسب آن با مأموریتهای سازمان از نظر منابع و مشخص شدن میزان درآمدهای وصول نشده هر دوره مالی و امکان برنامه ریزی برای وصول آنها را امکانپذیر میکند.
مراحل پیاده سازی حسابداری تعهدی؟
- ايجاد دفتر به نام دفتر تعهدی
- تعریف زير فصلهای جديد فصول هزينهای
- تعريف عناوين حسابها
- تعريف سرفصلهاي كل – معين و ساير تفصيليها
- ثبت اسناد حسابداری
- استخراج صورت وضعيت مالي و صورت تغييرات در وضعيت مالي.
امیدوارم با مطالعه این مقاله پاسخ خود را به سوال دریافت کرده باشید. در کنار مطالعه این مطلب، کارشناسان آپاداس در انتخاب دوره آموزش حسابداری مناسب شما را همراهی خواهند کرد. شما میتوانید از طریق راههای ارتباطی ثبت شده در قسمت تماس با ما ارتباط برقرار کنید و یا با درخواست مشاوره رایگان با شما در تماس خواهیم بود.
گردآورنده: نیلوفر شرقی 1400/10/22 ، دانشجوی مقطع کارشناسی، رشته حسابداری