ماشین حساب در حسابداری
مرداد 20, 1403
ماشین‌حساب در حسابداری
هنگامی که از سکه برای دادوستد استفاده شد، محاسبات در میان مردم اهمیت ویژه‌ای پیدا کرد؛ زیرا افزایش سرعت محاسبات در خریدوفروش به زیاد شدن فروش می‌انجامید. بنابراین بشر در فکر اختراع وسیله‌ای برای انجامِ سریع محاسبات افتاد و امروزه از ماشین‌حساب جهت انجام محاسبات عددی استفاده می‌گردد. این وسیله کاربردهای زیادی دارد، ماشین‌حساب ساده تنها عملیات جمع، تفریق، ضرب و تقسیم را انجام می‌دهد. ماشین‌حساب اصلی می‌تواند انواع توابع مهم ریاضی را نیز پیاده‌سازی نماید. امروزه انواع این وسیله وجود دارد، به‌عنوان مثال می‌توانیم از ماشین‌حساب در کامپیوتر یا موبایل استفاده نماییم. همچنین نوعی ماشین‌حساب تلفیقی وجود دارد که امکانات گسترده‌تری مانند رسم نمودار را در اختیار دارد.
در این مقاله که توسط تیم محتوای آپاداس آماده گردیده است بر آن است تا ضمن تعریف ماشین‌حساب، تاریخچه و کاربرد آن به‌صورت کامل توضیح داده شود، تا کاربران بتوانند لزوم استفاده آن را در حسابداری به‌صورت کامل درک نمایند.
ماشین‌حساب چیست؟
استفاده از ماشین‌حساب، بخشی از زندگی مدرن امروزی به شمار می‌رود. به‌طوری که حتی در مدارس کار با ماشین‌حساب ساده یکی از مهارت‌های درسی به‌شمار می‌رود، زیرا توانایی دانش‌آموزان در ریاضی به یک اندازه نیست.
ماشین‌حساب ابزار مکانیکی است که می‌تواند با دقت بالا محاسبات پیشرفته را در زمان کوتاه و درصد خطای پایین انجام دهد. استفاده از برنامه ماشین‌حساب باعث مدیریت زمان و افزایش بازدهی در شغل‌هایی که با اعداد درگیر هستند، می‌شود.
برخی از ماشین‌حساب‌ها برای کار کردن به برق نیاز دارند، اما برخی دیگر با باطری قابل‌استفاده هستند. معمولاً ماشین‌حساب‌های خورشیدی و قابل‌حمل از محبوبیت بسیار زیادی برخوردارند. البته امروزه در سایه نرم‌افزارهای مختلف، دسترسی به ماشین‌حساب در تمام کامپیوترها و گوشی‌های موبایل امکان‌پذیر بوده و نیازی به استفاده مجزا از ماشین‌حساب‌های مکانیکی احساس نمی‌شود.
تاریخچه ماشین حساب
اولین وسیله شمارش جهان، چوب‌خط می‌باشد. پس از آن، چرتکه‌های چوبی در ۲۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در امپراتوری بابل و بعدها در بازارهای محلی چین و ایران استفاده می‌شدند. البته چوب‌خط وسیله‌ای برای شمارش و چرتکه وسیله‌ای برای انجام اعمال حسابی شناخته می‌شود.
در سال ۱۶۱۷ ریاضی‌دان اسکاتلندی، جان نپیر، وسیله‌ای ساده به‌نام استخوان‌های نپیر ساخت که از آن برای ضرب و تقسیم اعداد استفاده نمود؛ ویلهلم شیکارد در سال ۱۶۲۳ اولین ماشین‌حساب مکانیکی را به‌نام «ساعت محاسباتی» اختراع نمود، و بدین‌حال رفته رفته این وسیله کامل گردید تا به شکل ماشین‌حساب امروزی درآمده و به تولید انبوه برسد.
از معروف‌ترین برندهای فعال و با کیفیت در زمینه تولید ماشین‌حساب می‌توان به کاسیو، شارپ و سیتیزن اشاره نمود.
کاربرد ماشین حساب در حسابداری
یکی از دلایلی که موجب گردیده تا استفاده از ماشین‌حساب همه‌گیر باشد، آسان بودن نحوه کار با آن می‌باشد. البته در این بین برخی صنایع از ماشین‌حساب‌های تخصصی استفاده می‌نمایند مانند: ماشین‌حساب سود مرکب، ماشین‌حساب فارکس، ماشین‌حساب ارز دیجیتال، ماشین‌حساب ماینر، ماشین‌حساب مهندسی، که استفاده از آن‌ها نیازمند دانش خاص ریاضی را می‌طلبد.
یکی از پرکاربردترین ابزار در حسابداری، ماشین‌حساب می‌باشد. این ابزار لازمه فعالیت هر حسابداری می‌باشد. البته ماشین‌حساب دارای کاربردهای بسیار زیادی می‌باشد اما مهم‌ترین کاربرد آن انجام محاسبات پیچیده و طولانی در مدت زمان کم می‌باشد.
حسابدارها برای انجام امور محاسباتی روزانه خود به ماشین‌حساب‌هایی که از نظر ظاهری نیز دارای شاخصه‌های خاصی باشد، نیاز دارند. انجام محاسبات در حسابداری ساده می‌باشد اما ماشین‌حساب‌ها باید دارای دکمه‌هایی با اندازه بزرگ و قابل فهم باشد. ماشین حساب‌های دارای باتری بهترین گزینه برای حسابداران می‌باشد و اگر این باطری خورشیدی نیز باشد، عمر ماشین‌حساب زیاد می‌شود.
ماشین‌حساب مناسب حسابداران دارای خصوصیات زیر می‌باشد:
- دارای برند شناخته شده باشد.
- متناسب با نوع استفاده و محاسبات انتخاب گردد.
- وضوح تصویر ماشین‌حساب باید بسیار بالا باشد.
- ماشین‌حساب باید دارای حافظه بسیار قوی باشد.
- ماشین‌حساب متناسب با بودجه مناسب خریداری گردد.
- اندازه صفحه ماشین‌حساب به‌گونه‌ای باشد که تمام معادله‌ها و اعداد به‌خوبی دیده شود.
- جنس بدنه ماشین‌حساب باید مقاوم باشد.
- باتری ماشین‌حساب باید از کیفیت بالا برخوردار بوده و حتی‌الامکان قابل‌تعویض باشد.
همچنین پس از خرید ماشین‌حساب باید برخی نکات را به منظور نگهداری درست از آن رعایت نمود مانند:
- عدم قراردادن ماشین‌حساب مکان خیس
- عدم قراردادن ماشین‌حساب روبه‌روی نور مستقیم خورشید
در ادامه چند نمونه از بهترین ماشین‌حساب‌ها برای حسابداری عبارتنداز:
- ماشین‌حساب کاسیو
- ماشین‌حساب اینفینیتی
- ماشین‌حساب سیتژن
- ماشین‌حساب شارپ
- ماشین‌حساب کاسیک
- ماشین‌حساب کنکو
- ماشین‌حساب سیتیزن
ماشین‌حساب چگونه کار می‌کند؟
اکثر ماشین حساب‌های امروزی از انرژی خورشیدی استفاده می‌کنند به این معنی که نور آن‌ها را به‌صورت خودکار روشن می‌کند، البته در برخی از آن‌ها دکمه روشن و خاموش وجود دارد. البته بعضی از ماشین‌حساب‌ها پس از چند دقیقه بلااستفاده ماندن، خودبه‌خود خاموش می‌شوند.
کلید MU و GT در ماشین حساب
در ادامه به معرفی چند کلید مهم ماشین‌حساب می‌پردازیم:
کاربرد دکمه های حافظه در ماشین حساب
در ماشین حساب‌ها، دکمه‌های MC, M+, M-, MR, MIII RC, MII+, MII- , MRC برای انجام عملیات‌های حافظه‌ای استفاده می‌شوند. در ادامه کاربرد هر یک از این دکمه‌ها توضیح داده شده است:
دکمه‌های پایه‌ای حافظه:
- MC (Memory Clear): پاک کردن حافظه.
- M+ (Memory Add): اضافه کردن عدد نمایش داده شده به حافظه.
- M- (Memory Subtract): کم کردن عدد نمایش داده شده از حافظه.
- MR (Memory Recall): فراخوانی مقدار موجود در حافظه و نمایش آن.
دکمه‌های پیشرفته حافظه:
- MIII RC: به احتمال زیاد مربوط به فراخوانی یا پاک کردن حافظه‌ای خاص است (Memory III Recall/Clear). باید به دفترچه راهنمای ماشین حساب خاص مراجعه شود تا دقیقاً مشخص شود.
- MII+ (Memory II Add): اضافه کردن عدد نمایش داده شده به حافظه دوم.
- MII- (Memory II Subtract): کم کردن عدد نمایش داده شده از حافظه دوم.
- MRC (Memory Recall/Clear): این دکمه معمولاً دو کار را انجام می‌دهد؛ با یک بار فشار دادن، مقدار حافظه را فراخوانی می‌کند و با دوبار فشار دادن، حافظه را پاک می‌کند.
در کل، دکمه‌های حافظه‌ای در ماشین حساب‌ها به شما این امکان را می‌دهند که مقادیر مختلف را ذخیره، فراخوانی، و مدیریت کنید، که برای محاسبات پیچیده و یا طولانی بسیار مفید برای کاربران و حسابداران است.
در ماشین حساب‌ها، کلیدهای C1, C2, STORE, TAX, RATE, SET برای انجام عملیات‌های مختلف و کاربردی استفاده می‌شوند. کاربرد هر یک از این دکمه‌ها به شرح زیر است:
دکمه‌های C1 و C2:
این دکمه‌ها ممکن است به تنظیمات خاص یا حافظه‌های تعریف‌شده توسط کاربر مرتبط باشند. کاربرد دقیق آن‌ها به نوع ماشین حساب بستگی دارد، اما معمولاً:
- C1 (Constant 1): تنظیم یک مقدار ثابت که در محاسبات مکرر استفاده می‌شود.
- C2 (Constant 2): تنظیم یک مقدار ثابت دیگر که می‌تواند در محاسبات مکرر استفاده شود.
دکمه‌های STORE, TAX, RATE, SET:
- STORE (ذخیره کردن): ذخیره مقدار فعلی نمایش داده شده در یک حافظه خاص برای استفاده بعدی.
- TAX (مالیات): محاسبه مالیات بر اساس نرخ مشخص شده. معمولاً برای اضافه کردن یا کم کردن مالیات از مبلغ استفاده می‌شود.
- RATE (نرخ): تنظیم نرخ بهره یا مالیات. این دکمه به شما اجازه می‌دهد نرخ مورد نظر خود را وارد و ذخیره کنید.
- SET (تنظیم): این دکمه برای ورود و ذخیره تنظیمات مختلف استفاده می‌شود، مانند نرخ مالیات یا نرخ بهره.
این دکمه‌ها به شما این امکان را می‌دهند که تنظیمات و محاسبات پیشرفته‌تری انجام دهید که برای تجارت، حسابداری، و استفاده‌های مالی بسیار مفید هستند. برای اطلاعات دقیق‌تر، بهتر است به دفترچه راهنمای ماشین حساب خاص خود مراجعه کنید، زیرا ممکن است تفاوت‌هایی در عملکرد این دکمه‌ها بین مدل‌های مختلف وجود داشته باشد.
در ماشین حساب‌ها، کلیدهای AC, ON/AC, ON/C, C/CE, CE, OFF, و ON/C-CE برای کنترل روشن و خاموش کردن دستگاه و پاک کردن داده‌ها و ورودی‌ها استفاده می‌شوند. در ادامه توضیح کاربرد هر یک از این دکمه‌ها آمده است:
کلیدهای پاک کردن و کنترل ورودی:
AC (All Clear): این کلید تمام ورودی‌ها و محاسبات فعلی را پاک می‌کند و ماشین حساب را به حالت اولیه برمی‌گرداند. حافظه داخلی ماشین حساب نیز ممکن است با این کلید پاک شود.
ON/AC: این کلید دو کار انجام می‌دهد: روشن کردن ماشین حساب و پاک کردن تمام ورودی‌ها و محاسبات (معادل AC).
ON/C: این کلید ماشین حساب را روشن می‌کند و آخرین ورودی یا محاسبه را پاک می‌کند (معادل C).
C/CE (Clear/Clear Entry): این کلید معمولاً دو عملکرد دارد. با یک بار فشار دادن (C)، آخرین ورودی یا عدد نمایش داده شده را پاک می‌کند. با دو بار فشار دادن (CE)، تمام ورودی‌های جاری را پاک می‌کند.
CE (Clear Entry): این کلید فقط آخرین ورودی یا عدد نمایش داده شده را پاک می‌کند و سایر ورودی‌ها و محاسبات را دست‌نخورده باقی می‌گذارد.
کلیدهای روشن و خاموش کردن:
- OFF: این کلید ماشین حساب را خاموش می‌کند.
- ON/C-CE: این کلید معمولاً ماشین حساب را روشن می‌کند و عملکردی مشابه با کلید C/CE دارد، یعنی پاک کردن آخرین ورودی یا تمام ورودی‌ها.
این کلیدها به کاربر امکان کنترل بهتر و دقیق‌تری روی عملیات‌های ماشین حساب می‌دهند و به مدیریت خطاها و ورودی‌های نادرست کمک می‌کنند. برای استفاده بهتر از این کلیدها، بهتر است به دفترچه راهنمای ماشین حساب خاص خود مراجعه کنید، زیرا ممکن است تفاوت‌هایی بین مدل‌های مختلف وجود داشته باشد.
چرا ماشین‌حساب؟
همان‌طور که گفته شد ماشین‌حساب حسابداری (به انگلیسی: calculator) وسیله‌ای برای انجام محاسبات می‌باشد. با نگاهی به جهان هستی، متوجه نظمی خاص در جهان هستی می‌شویم. نظمی که بیش‌تر برپایه منطق و ریاضیات می‌باشد. بنابراین زندگی انسان‌ها نیز به ریاضیات وابسته بوده و در هر شغل و حرفه‌ای، ریاضیات نقش مهمی ایفا می‌نماید.
پس بدون شک ماشین‌حساب یکی از بهترین اختراعات بشر می‌باشد. زیرا این ابزار وسیله‌ای‌است تا محاسبات با دقت بیش‌تر و خطای کم‌تری انجام پذیرد. این ابزار در رشته‌های مهندسی و حسابداری کاربرد زیادی دارد، زیرا این رشته‌ها با محاسبات بیش‌تر سروکاردارند.
از طرفی دیگر ماشین‌حساب سریع‌تر از مغز انسان عمل می‌نماید، و هر چه‌قدر هم ضریب هوشی انسان بالا باشد، باز هم سرعت محاسبه ماشین‌حساب بیش‌تر از انسان می‌باشد. پس انسان باز هم برای بالا بردن سرعت کارهای خود به ماشین‌حساب نیاز دارد.
تنها ایراد وارده به استفاده از ماشین‌حساب، تنبل نمودن مغز انسان در اثر استفاده زیاد از این ابزار می‌باشد که معمولاً به‌مرور قدرت اندیشیدن را کم می‌نماید. پس توصیه می‌گردد محاسبات ساده و ابتدایی به کمک ذهن انجام پذیرد تا مغز در آینده دچار بیماری فراموشی نگردد.
هانیه هاشم‌زاده، متولد 1367با حسابداری درمحیط کار به‌صورت تجربی آشنا شد. وی دانش‌آموخته رشته مدیریت دولتی در مقطع کارشناسی و رشته مدیریت فن‌آوری اطلاعات در مقطع کارشناسی ارشد است. از فعالیت های فعلی خانم هانیه هاشم زاده، علاوه بر ارائه خدمات و آموزش حسابداری، مدیریت تیم محتوای تخصصی سایت، پیج اینستاگرامی، تنظیم دوره ها و تهیه جزوات می‌باشد.
وبسایت آموزشگاه حسابداری آپاداس علاوه بر ارائه مقالات حسابداری، دوره های آموزش حسابداری و فایل اکسل حسابداری نیز ارائه می‌کند. اگر در تبریز هستید و به دنبال آموزشگاه حسابداری معتبر می‌گردید، شرایط شرکت در دوره و سایر اطلاعات مربوطه را در صفحه آموزش حسابداری در تبریز آپاداس می‌توانید مشاهده فرمایید. همچنین دوره آموزش آنلاین حسابداری آپاداس به شما این امکان را می‌دهند که مهارت‌های لازم برای مدیریت مالی شرکت خود را کسب کنید و با استفاده از فایل‌های اکسل آماده، کارایی و دقت بیشتری در کار خود داشته باشید.