تراز حسابداری چیست؟

ترازنامه‌مالی، صورت‌حساب یا ترازنامه اصطلاحی است که امروزه افراد حقیقی و حقوقی بسیار به آن پرداخته و در جلسات مختلف از آن استفاده می‌نمایند. اما ترازنامه مالی چیست؟ و استخراج و ارائه آن چه اهمیتی دارد؟ دانستن مفاهیم دارایی‌ها، حقوق صاحبان‌سهام و بدهی‌ها، کلید پاسخ‌گویی به این سوالات می‌باشد.

دارایی به‌معنای مجموعه‌ای از اموال یک شخص است که دارای ارزش مادی است. به‌عنوان مثال: کل موجودی‌بانکی یک‌فرد، دارایی‌های پولی او شامل پول رایج کشور، دلار یا نقره، خودرو، اموال، ماشین‌آلات و غیره. این تعریف در علم حسابداری به‌تفصیل مورد بررسی قرار می‌گیرد. به‌عبارت دیگر، در حسابداری پیشرفته، این دارایی‌ها به‌ دوگروه دارایی‌های جاری (قابل‌استفاده، فروش یا واگذاری در کوتاه‌مدت؛ مانند: موجودی بانک، وام‌شخصی، بدهکاران، انبار و غیره)؛ و دارایی‌های غیرجاری (دارایی‌های ثابت مانند زمین، ساختمان و ماشین‌آلات که مبنا و شرط ادامه فعالیت گروه بوده و سالیانه مستهلک می‌شوند) تقسیم می‌گردند.

بدهی یکی از مفاهیمی است که همه اقشار جامعه با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. وقتی شخصی بدهی دارد، باید آن را تسویه نماید؛ در واقع بدهی بیان‌گر فعالیت می‌باشد.

پس از آشنایی با مفهوم دارایی‌ها و بدهی‌ها به سرمایه می‌رسیم. سرمایه‌ای که برخی اوقات با تزریق سهام‌داران و گاهی با سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی افزایش می‌یابد. درواقع حقوق صاحبان‌سهام مابه‌التفاوت بدهی و دارایی است، به‌طوری که در بنگاه‌های اقتصادی طی یک‌دوره مالی، هرآن‌چه پس از پرداخت بدهی‌ها بماند، آن‌را سرمایه می‌نامند.

حال پس از دریافت این اطلاعات به سراغ جواب سوال می‌رویم. درواقع ترازنامه گزارش اصلی براساس این سه متغیر است که در پایان سال مالی تنظیم می‌شود و نتایج فعالیت‌اقتصادی، به‌صورت استاندارد و قابل‌فهم به‌مراجع ذی‌صلاح ارائه می‌گردد. قالب ترازنامه‌مالی را می‌توان با معادله “دارایی = بدهی + حقوق صاحبان‌سهام” تعریف نمود که در آن فقدان هریک از این متغیرها، اطلاعات قاطعی را ارائه نمی‌دهد و موجب گمراهی حسابرسان می‌شود.

یکی از مهم‌ترین گزارش‌هایی که در حسابداری مورد استفاده قرار می‌گیرد، صورت‌های مالی می‌باشد. صورت‌های مالی اساسی شامل مواردی مانند: ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و یادداشت های توضیحی می‌باشد.