حسابداری پیمانکاری
یکی از شاخه های علم حسابداری/حسابداری پیمانکاری است که جزئیات مهمی دارد و آگاهی داشتن به این جزئیات و مطالب میتواند تاثیر بسیار مهمی در پیشبرد اهداف پیمانکاران داشته باشد.
امروزه افراد زیادی از طریق فعالیت پیمانکاری کسب درآمد می کنند که در طول این مسیر با موضوعات گوناگونی روبرو می‌شوند که با داشتن آگاهی به دانش حسابداری پیمانکاری این موضوعات قابل درک و پیش‌بینی است.
ارکان اصلی پیمانکاری
کارفرما: شخصی(حقیقی یا حقوقی) است که انجام یک پروژه‌ی معینی را به پیمانکار می‌سپارد. همچنین تأمین کردن منابع مالی این پروژه به عهده ی وی هست و یکی از طرفین امضا میباشد.
پیمانکار: شخصی(حقیقی یا حقوقی) است که مسئولیت اجرای این پروژه را به صورت کامل به عهده میگیرد و طرف دیگر امضا میباشد.
قرارداد: رابطه ای حقوقی بین کارفرما و پیمانکار است و منشا تعهد و التزام برای طرفین امضا میباشد.
استاندارد های حسابداری پیمانکاری
طبق این ماده کلیه‌ی کارفرمایان و پیمانکاران موظف هستند که نسبت به بیمه نمودن افراد زیر مجموعه خود اقدام نمایند.
این اقدام قانون‌گذار که جنبه حمایتی از کارگران و کارمندان را دارد که در مقابل خطرات و آسیب هایی که هر کارگری را در حین انجام کار با ان ها روبرو میکند به وجود آمده است که اقدامی قابل تقدیر است.
لازم به ذکر است که این امر به قدری مهم است که قانون‌گذار مقرر داشته است که کارفرما موظف است 5% کل مبلغ قرارداد پیمانکاری را نزد خود نگه داشته تا پیمانکار اقدام به دریافت مفاصاحساب از تامین اجتماعی گردد و در نهایت اقدام به پرداخت ان 5% نماید.
بیمه پرداختی هر کارگر یا کارمند نسبت به قراردادی که بین کارفرما و پیمانکار بسته میشود متغیر است. 3نوع قرارداد میتواند بسته شود. انواع قرارداد به شرح زیر است:
1) بدون مصالح (دستی)
2) با مصالح (مکانیکی)
3) ترکیبی ( که از ترکیب دو مورد بالا صورت میگیرد و این مورد فقط توسط کارشناس تامین اجتماعی اعلام میشود)
با توجه به انواع قرارداد که گفته شد محاسبه ی بیمه‌ی هر نوع قرارداد به صورت زیر انجام میشود:
1) بدون مصالح: 15% + (1/9 15%) = 16.67
2) با مصالح: 7% + (1/9 7%) = 7.78
3) ترکیبی: در این قرارداد باید نسبت دستی یا مکانیکی بودن قرارداد توسط کارشناس تأمین اجتماعی مشخص شود سپس برای پرداخت بیمه اقدام کنند.
یکی از نکات مهم در قانون مالیات های مستقیم مربوط به ماده 104 این قانون است که موضوع آن کسر 3% ار پرداخت های برخی موءدیان و پرداخت آن به حساب سازمان امور مالیاتی بود.
طبق این ماده مهم قانون موءدیان به خصوص شرکت های بزرگ پیمانکاری و… باید 3% از دریافتی های خود را به حساب امور مالیاتی محل انجام قرار داد یا پروژه واریز کنند.
در حالی که سیاست گذاران اقتصادی ایران به شدت بر تغییر و بهبود سیاست های مالیاتی ایران از طریق بازنویسی قوانین مالیاتی تاکید داشته و حتی بخشی از قوانین مالیاتی کشور را در تیر ماه 1394 اصلاح و آن را از ابتدای سال 1395 اجرا نموده اند کارایی و عدالت اجتماعی این سیاست ها در پرده ای از ابهام قرار دارد.
تمام این تغییرات یا اصلاحیه های مالیاتی که در چارچوب احرای نظام جامع مالیاتی ایران میباشد دارای یک هدف نهایی است که همان برقراری عدالت اجتماعی در نظام اقتصادی و اداری ایران است.
بر اساس ماده 104 قانون مالیات های مستقیم(ق.م.م) کافرمایان و موءدیان بزرگ مجبور و موظف بودند تا 3% مالیات تکلیفی این ماده را از فروشندگان کالا و خدمات خود کسر و به حساب امور مالیاتی محل انجام قرارداد یا پروژه(شهر انجام کار) واریز نمایند اما اکنون و در کنار ابهاماتی که در اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم وجود دارد هیچ کارفرما یا موءدی موظف به کسر و پرداخت 3% مالیات به حساب امور مالیاتی شهر خود نیست.
با حذف ماده 104 قانون مالیات های مستقیم مالیات برخی فعالیت های اقتصادی به سوی شهر های بزرگ تغییر مسیر خواهند داد.
طبق خصوصیات صنعت که در مبحث وصول و میثاق‌های محدود کننده گفته شد، درآمدها به محض وصول و هزینه ها به محض وقوع شناسایی می‌گردد؛ اما در حسابداری پیمانکاری به دلیل طولانی بودن مدت لازم برای پایان پروژه درآمد و هزینه ای ثبت نگردد.(منظور از طولانی بودن مدت پیمان ها لزوما 3یا 4 سال بودن قرار داد نیست حتی یک سال را هم در بر میگیرد.)
با توجه به این استاندارد درآمدی را که از تحقق آن میتوان اطمینان حاصل کرد به حساب گرفت.
زمانی میتوان از تحقق درآمدی اطمینان کرد که طبق نظر کارشناس 10% از پروژه توسط پیمانکار تکمیل شده باشد و 10% از مبلغ قرارداد توسط کارفرما پرداخت شود.
صورت وضعیت پیمانکاری
صورت وضعیت پیمانکاری سندی است که در اخر هر دوره که معمولا به صورت ماهانه میباشد توسط پیمانکار تهیه می‌گردد که برای آگاهی داشتن کارفرما از روند اجرای کار و پرداخت هزینه به وی ارسال میشود.
انواع صورت وضعیت:
- صورت وضعیت موقت: صورت وضعیت موقت لیستی از هزینه های پیمانکار است که پایان هر ماه وی به کارفا ارسال میکند و میتواند هزینه های پروژه را وصول کند. و هزینه‌ها در این صورت وضعیت به صورت علی الحساب نوشته میشود و هزینه های قطعی و نهایی در صورت وضعیت قطعی قابل مشاهده میباشد.
- صورت وضعیت قطعی: صورت وضعیت قطعی آخرین صورت وضعیتی است که بعد از اتمام پروژه توسط پیمانکار به کارفا ارائه میشود و در ان هزینه ها به صورت واقعی نوشته میشود و این صورت وضعیت مبنای تسویه حساب کارفرما با پیمانکار میباشد.
حسن انجام کار چیست؟
تضمین حسن انجام کار مدرکی هست که به موجب ان کار فرما از انجام درست موضوع قرارداد توسط پیمانکار اطمینان حاصل میکند.
مطابق ماده 35 شرایط عمومی پیمان از هر پرداخت به پیمانکار معادل 10% به عنوان تضمین حسن انجام کار کسر شده و در حساب سپرده نزد کارفرما نگهداری میشود.
دلیل گرفتن تضمین این است که اگر پیمانکار پروژه را به شکل صحیح و طبق قرار داد انجام ندهد خسارت کارفرما از محل حسن انجام کار تأمین گردد.
علاوه بر این تضمین حسن انجام کار وسیله ای است که پیمانکار را ملزم به اجرای درست قرارداد نیز میکند. چرا که می‌داند اگر تعهدات خود را به شکل درست انجام ندهد تضمین آزاد نخواهد شد.
امیدواریم با مطالعه این مقاله پاسخ خود را به سوالات دریافت کرده باشید. در کنار مطالعه این مطلب، کارشناسان آپاداس در انتخاب دوره آموزش حسابداری مناسب شما را همراهی خواهند کرد. شما می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی ثبت شده در قسمت تماس با ما ارتباط برقرار کنید و یا با درخواست مشاوره رایگان با شما در تماس خواهیم بود.
نویسندگان: زهرا باقری و نسترن قربانی
دانشجویان مقطع کارشناسی، رشته حسابداری آموزشکده فنی و حرفه‌ای الزّهرا
کارآموزان شرکت ساختار دانش پاشا
